Resûl-i Ekrem -sallallâhu aleyhi ve sellem- Mekke’den Medîne’ye hicret edip Müslümanları tek siyasî birlik altında topladıktan sonra, hicretin altıncı senesinde çevresindeki komşu devletlere birer mektup yazıp onları İslâm’a dâvet etmek istedi. Ancak, ashâbtan bâzı kimseler; “Yâ Resûlallâh! Yabancı devlet reisleri, kendilerine ulaşan yazılar mühürsüz olduğunda pek itibar etmezler.” şeklinde görüş belirttiler. Bunun üzerine o da kendi adına bir mühür yaptırdı. (Buhârî, Libâs, 50)
Mühür olarak Türkçeleştirdiğimiz ifâdenin aslı “hâtem”dir. Hâtem yüzük mânâsında da kullanılır. Nitekim Resûlullâh’ın mührü aynı zamanda yüzük şeklindeydi. “Hâtemu’n-Nebî” veya “Hâtemü Resûlillah” diye tabir edilen bu yüzük gümüşten yapılmıştı ve kaşlı idi. (Buhârî, Libâs, 48) Kaşının üzerinde ise; “Muhammed Resûlullâh” ibaresinin üç kelimesi, alttan üste doğru (Muhammed, Resûl, Allâh) birer satır hâlinde kazınmıştı. (Buhârî, Libâs, 55)
Sahâbe arasında bu mühre benzer yüzük yaptırmak isteyenler olmuş ancak Peygamber -aleyhisselâm-; “Hiç kimse benim mührümün yazısını taşıyan yüzük yaptırmasın!” (İbn-i Hanbel, III, 290) buyurmak sûretiyle bundan nehyetmiştir. Zîrâ sözü edilen mühür, İslâm devletinin bir alâmetiydi.
Mühr-i şerîf, Resûlullâh -sallallâhu aleyhi ve sellem-’in vefâtından sonra sırasıyla Hz. Ebûbekir, Hz. Ömer ve Hz. Osman’a intikal etmiş; ancak Hz. Osman’ın halifeliğinin altıncı senesinde Medîne’deki Eris kuyusuna düşerek kaybolmuştur. (Buhârî, Libâs, 50)[1]
[1] Mühr-i şerîf’in kaybolmasıyla ilgili bir nükteden bahsedilir ki o da şöyledir: Peygamber Efendimiz’in Mühr-i şerîflerinde aynen Süleyman -aleyhisselâm-’ın “Mühr-i Süleymân” diye meşhur mührü gibi, pek çok esrar saklı idi. Hz. Süleyman’ın adı geçen mührü kaybolunca, mülkü nasıl bir sarsıntı geçirip çökmüşse; Hz. Osman’ın hilafeti döneminde mühr-i şerîf kaybedilince de idârede çalkantılar baş göstermiş, Mısırlı ve Iraklı âsiler ayaklanmış ve halifenin öldürülüşüne kadar varan bu fitnenin artık bir daha önüne geçilememiştir. (Ali Yardım, s. 145)