12. Söylediklerinin Ehemmiyetine Dikkat Çekmesi

Resûlullâh -sallallâhu aleyhi ve sellem-, söylediklerinin ehemmiyetine dikkat çekmek için bazen konuşmasına yeminle başlar, bazen sözünü iki, üç veya daha fazla tekrar eder, bazen de konuşmaya başlamadan önce oturuş şeklini değiştirirdi. Allah Teâlâ, Resûl-i Ekrem Efendimiz’e Kur’ân-ı Kerîm’in birçok âyetinde, anlattığı şeyleri teyid etmek için yemin etmesini emretmektedir. Bu emirlerden … Devamını Oku

13. Nasihatte Bulunması ve Kıssalar Anlatması

a. Nasihatte Bulunması Yüce Rabbimiz insanlara dinî hakikatlerini anlatırken güzel öğütte bulunmayı ve uygun bir usûl takip etmeyi emretmiştir. Âyet-i kerîmede şöyle buyrulur: “Rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütle dâvet et!…” (en-Nahl 16/125) Âyet-i kerîmede zikredilen “hikmet” ve “güzel öğüt”, tâlim ve terbiye vazîfesini yerine getiren insanlar için çok mühimdir. … Devamını Oku

14. Terğîb ve Terhîbi Birlikte Kullanması

Terğib, kişiyi bir şeyi yapmaya veya bir şeyi elde etmeye rağbetlendirme ve teşvik etme demektir. Terhîb ise bunun aksine insanı bir şeyden sakındırma ve feci âkibetten korkutma anlamındadır. Hem terğîbin hem de terhîbin, insan hâlet-i rûhiyesini hayra yönlendirme ve şerden sakındırma bakımından pek mühim tesiri bulunmaktadır. İnsan psikolojisinin bu gerçeğinden … Devamını Oku

15. Tâlim ve Terbiyede Yazıyı Kullanması

Resûlullâh -sallallâhu aleyhi ve sellem-, okuma ve yazmanın yaygın olmadığı bir cemiyet içinde zuhûr etmiş ümmî bir peygamberdi. Kur’ân-ı Kerîm’in ifadesiyle daha önce ne bir kitap okumuş ne de herhangi bir yazı yazmıştı. (el-Ankebût 29/48) Fakat nübüvvet vazifesi başlayıp “Rabbının adıyla oku!”  (el-Alak 96/1), “O (Allah) kalemle öğretendir” (el-Alak 96/4), … Devamını Oku

III. PEYGAMBERİMİZİN HATALARI TASHİH ÜSÛLÜ

Cenâb-ı Hak, insanı bütün mahlukâtın en şereflisi ve zirvesi olarak yaratmıştır. Yaratılışındaki bu mükemmellikle beraber o, maddesi ve mânası itibariyle pek çok zafiyetler taşımaktadır. Bunlar acelecilik, hırs, hased, ebedi kalma arzusu, menfaatine düşkünlük ve benzeri mezmûm hasletlerdir. Bu tür hasletler insanın hata yapabilme ihtimalini artırmaktadır. Bunun ilk misalini beşeriyetin babası … Devamını Oku

A. RIFK ve MÜLÂYEMETİ ESAS ALMASI

Rıfk ve mülâyemet; söylenen sözde, yapılan işte, gösterilen davranışta kolay geleni tercih etmek, insanlara karşı nâzik ve yumuşak olmak demektir. Rıfk ve mülâyemet, Allah ve Resûlü’nün râzı olduğu ve methettiği güzel ahlâkî vasıflardan biridir. Âyet-i kerîmelerde şöyle buyrulmaktadır: “İyilik ve kötülük müsâvî değildir. Sen kötülüğü en güzel bir tarzda önlemeye … Devamını Oku

B. HATALARA KARŞI SABIR ve TAHAMMÜL GÖSTERMESİ

Fahr-i Kâinât Efendimiz hatalı davranış sahiplerine rıfk ve mülâyemetle muâmele ettiği gibi, onlara karşı büyük bir sabır ve tahammül de gösterirdi. Asla sabırsızlık etmez ve fevrî hareketlerde bulunmazdı. Her hususta onda sabır ve tahammül zirve noktadaydı. Efendimiz’in sâdece bu hususiyetini nazar-ı dikkate alarak bile müslüman olanlar vardı. Yahudi âlim ve … Devamını Oku

C. HATA İŞLEYENİ TOPLUM İÇİNDE RENCİDE ETMEMESİ

Resûlullâh -sallallâhu aleyhi ve sellem-, gördüğü hatalı davranışlarda hatayı işleyen kişiyi bizzat muhatap almaksızın sanki herkese söylüyormuşcasına genel ifadeler kullanırdı. Böylece hata işleyen kişinin toplum içinde rencide olmadan yanlışını düzeltmesini sağlardı. Hz. Âişe diyor ki: Peygamberimiz, kendisine birisinden hoşlanmadığı bir söz ulaştığında: “Falana ne oluyor ki şöyle şöyle söylüyor.” demez … Devamını Oku

D. MUHATABINI AKLÎ ve MANTIKÎ İZAHLARLA İKNÂ ETMESİ

Resûlullâh -sallallâhu aleyhi ve sellem-, öğretmek istediklerini sadece tebliğle kalmaz, muhatabın durumuna göre aklî ve mantıkî delillerle onu iknâ ederdi. Efendimiz bu usulle, yanlış olan bir şeyi doğru zanneden kimsenin kalbinden bâtılı söküp atmayı hedeflerdi. Hz. Câbir anlatıyor: Ömer bin Hattâb -radıyallahu anh- (birgün telâşla gelerek): – Ey Allah’ın Resulü! … Devamını Oku

E. ALTERNATİF GÖSTERMESİ

İnsan bazı zamanlar nasıl davranacağını bilemediği için hata yapabilir. Onu bu yanlış davranıştan vazgeçirmenin en güvenilir yollarından biri, kendisine ne yapacağını gösteren alternatifler takdim etmektir. Özellikle yeni yetişmekte olan çocukların terbiyesinde bu metot büyük ehemmiyet arzetmektedir. Çünkü çocuklar gördükleri ve duydukları her şeyi merak etmekte, bunların doğru veya yanlış olduklarını … Devamını Oku